Χωρίς αμφιβολία η οξύτητα της κρίσης στην Ευρωζώνη, οι καταστροφικές κοινωνικές και οικονομικές συνέπειες των διαδοχικών προγραμμάτων δομικής προσαρμογής που επιβλήθηκαν από τους πιστωτές της Ελλάδας μετά το 2010, και οι συνήθεις διαβρωτικές συνέπειες της εμπλοκής του ΔΝΤ με τις εγχώριες ελίτ εμφανίζονται σε περίοπτη θέση σε όλες τις αναλύσεις. Αλλά αυτό αφήνει αναπάντητο το ερώτημα γιατί η Αριστερά έπρεπε να είναι αυτή που θα επωφελείτο· έτσι κι αλλιώς, αλλού αυτοί που επωφελήθηκαν από τις συνέπειες της λιτότητας ήταν τις περισσότερες φορές κόμματα, ή κινήματα, της ριζοσπαστικής δεξιάς. Και ειδικότερα, γιατί ο ΣΥΡΙΖΑ; Η απάντησή μας είναι επί της ουσίας γκραμσιανής έμπνευσης. Ο ΣΥΡΙΖΑ κατανόησε ότι έπρεπε να εμπλακεί σε όλες τις μορφές αντίστασης στις πολιτικές λιτότητας, αν ήταν να δημιουργήσει μια αποτελεσματική αντιπολίτευση και να προωθήσει ένα ηγεμονικό σχέδιο…Αν μπορούμε να περιγράψουμε ένα σημείο καμπής, αυτό ήταν σίγουρα η απόφαση του Αλέξη Τσίπρα, και της ηγεσίας του κόμματος, να ανακοινώσουν δημόσια πριν τις εκλογές του Μαΐου 2012 ότι ο ΣΥΡΙΖΑ προετοιμαζόταν να σχηματίσει την επόμενη κυβέρνηση. Αυτό ενήργησε ως ριζικός πολιτικός καταλύτης, ενεργοποιώντας εκείνους που είχαν συμμετάσχει σε πολλαπλές μορφές κοινωνικής αντίστασης και κοινωνικής αλληλεγγύης, που είχαν επιτύχει τοπικές νίκες, είχαν ρίξει κάτω δυο προηγούμενες κυβερνήσεις λιτότητας, αλλά δεν είχαν κατορθώσει να αλλάξουν την ασταμάτητη εφαρμογή πολιτικών λιτότητας. Έχοντας δημιουργήσει πολλαπλές ρήξεις εντός της κοινωνίας πολιτών, η Αριστερά αναζητούσε την πρόκληση του ίδιου του κράτους. Υπό αυτή την έννοια, ο ΣΥΡΙΖΑ έμοιαζε να έχει μια διαισθητική αντίληψη της έννοιας του «ακέραιου κράτους», και του γεγονότος ότι χωρίς πολιτική πρόκληση στο επίπεδο της πολιτικής κοινωνίας, οι διάχυτες μορφές κοινωνικής αντίστασης ήταν πιθανό, αργά ή γρήγορα, να διασκορπιστούν. (Χρήστος Λάσκος κι Ευκλείδης Τσακαλώτος, «Από την Αντίσταση στο Μεταβατικό Πρόγραμμα: η Περίεργη Άνοδος της Ριζοσπαστικής Αριστεράς στην Ελλάδα»)[1]
Το περιοδικό 2008-2012 εκδόθηκε για πρώτη φορά τον Δεκέμβριο του 2012 εκκινώντας ως ένα ατομικό πρότζεκτ κατανόησης του πρόσφατου παρελθόντος της ταξικής πάλης· σε αυτή τη βάση, καλούσε ανοιχτά για θεωρητική συζήτηση απευθυνόμενο σε αυτούς με τους οποίους μοιραζόταν την αίσθηση ότι κάτι από αυτό το παρελθόν διέφευγε της προσοχής μας. Από τότε πέρασαν αρκετά χρόνια. Στο μεσοδιάστημα, υπήρξαν γνωριμίες με συντρόφους που έγειραν παρόμοια ερωτήματα και συνέβαλαν στην προετοιμασία ενός χώρου συζήτησης, ενός milieu αν προτιμάτε, αλλά και διασταυρώσεις που δεν προχώρησαν. Δεν είναι εδώ ο τόπος και ο χρόνος για αποτίμηση αυτής της διαδρομής, η οποία θα παραμείνει για λίγο ακόμα ως εκκρεμότητα. Υπήρξαν, παρόλα αυτά και συναντήσεις που άντεξαν στον χρόνο και παρήγαγαν στήριξη και ανοχή με αμοιβαίο χαρακτήρα. Αποτέλεσμα αυτών των συναντήσεων, μεταξύ άλλων, είναι και η δημιουργία του 2008-2012.net που δημοσίευσε το πρώτο κείμενό του στις αρχές του 2016.
Από τις αρχές του 2014, κάποιοι από εμάς υπήρξαν συνδιαχειριστές, και από τις αρχές του 2015 μόνοι διαχειριστές μέχρι σήμερα του μπλογκ communisation.espivblogs.net, του οποίου το περιεχόμενο δεν ανανεώνεται από τότε, το αίτημα για τη δημιουργία ενός χώρου συζήτησης γύρω από την ισχύ και το περιεχόμενο του κομμουνισμού και της επανάστασης, αλλά και οπωσδήποτε του σχέσης του προλεταριάτου με όλα αυτά, παραμένει. Κεντρική στη δημιουργία αυτού του επιθυμητού milieu είναι η θεωρία της κομμουνιστικοποίησης, με όλες τις τάσεις και τις προεκτάσεις της, η οποία, εξ όσων γνωρίζουμε, ανήκει σε εκείνες της ελάχιστες απόπειρες θεωρητικοποίησης που συνεχίζουν να εγείρουν παρόμοια ζητήματα στις μέρες μας. Αναμφίβολα, η προηγούμενη κρίση και το προσωρινό ξεπέρασμά της, μαζί με τον κύκλο αγώνα που τη συνόδευσε και ο οποίος φαίνεται να μην έχει κλείσει οριστικά, δεν αφήνουν χώρο για την επανεπιβεβαίωση της εργατικής ταυτότητας και τον ορίζοντα μιας άλλης κοινωνίας που οραματιζόταν το εργατικό κίνημα. Κατά τη γνώμη μας, παραμένει ανοιχτό το ερώτημα γύρω από το ποια θα μπορούσαν να είναι τα χαρακτηριστικά μιας θεωρίας της επανάστασης, η οποία δεν θα παρέκαμπτε τα ζητήματα του φύλου και της φυλής εντός του καπιταλιστικού κοινωνικού σχηματισμού και η οποία, με άλλα λόγια, θα επεδίωκε να σκεφτεί εκ νέου πάνω στη σχέση κεφαλαίου-εργασίας και τη σχέση κράτους-κοινωνίας των πολιτών.
Αν υπάρχει κάτι που συνδέει τα κείμενα που ακολουθούν, είναι η απόπειρα να προσεγγιστεί η συνθήκη σταθεροποίησης του ελληνικού κοινωνικού σχηματισμού και η έξοδός του από τις συνθήκες ύφεσης της προηγούμενης περιόδου· περίοδος που συμπίπτει με την άνοδο και εδραίωση του ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία και η οποία φαίνεται να κλείνει με τα αποτελέσματα των πρόσφατων ευρωεκλογών. Η ανακοπή της συνεχούς ανοδικής πορείας του κόμματος που έγινε κράτος, αφού πρώτα έγινε κίνημα, μέσα σε λίγα μόνο χρόνια.
Αθήνα, τέλη Μαΐου 2019
