Δεν μπορούμε να τασσόμαστε υπέρ της ελευθερίας και της αυτονομίας και να θέλουμε να πετύχουμε κάτι τέτοιο με την εξουσία και τον συγκεντρωτισμό. Δεν μπορούμε να ισχυριζόμαστε ότι επιδιώκουμε τη διεύρυνση της αυτοσυνείδησης των μαζών και να θέλουμε να τις απελευθερώσουμε καθοδηγώντας τις. Δεν μπορούμε, τέλος, να θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε σαν μέσα την αστυνομία, το κράτος και την ιεραρχία, ενώ επιθυμούμε την εξαφάνιση του κράτους, της κυριαρχίας και της γραφειοκρατίας! Στη μεταφυσική αντίληψη του μαρξισμού και στη μακιαβελική, απηρχαιωμένη του επιστήμη, ο αναρχισμός αντιπαραθέτει την υλιστική αντίληψη του οργανικού αγώνα μέσα από τη συνάφεια μέσων-σκοπών. Συνεπώς, για το παγκόσμιο προλεταριάτο, η εναλλακτική απέναντι στη μαρξιστική ουτοπία είναι για μια ακόμη φορά η αναρχική επανάσταση”. Τζαμπιέτρο “Νίκο” Μπέρτι
Περιεχόμενα
Μαρξισμός και αναρχισμός 5
– Ατομική και συλλογική ελευθερία 5
– Η υποτιθέμενη ανιστορικότητα του αναρχισμού 8
– Οι κατηγορίες για αυθορμητισμό, κινηματισμό και εξτρεμισμό 13
– Πού βρίσκεται η μικροαστική τάξη; 14
– Η μαρξιστική ουτοπία και η αναρχική επανάσταση 17
Προθέσεις και Μέσα 21
Πέρα από τη Δεξιά και την Αριστερά: Αναρχία 35
Η ηθική αίρεση 41
Λενινιστικός και αναρχικός βολονταρισμός 55
Επίμετρο I: Errico Malatesta, Μπολσεβικισμός και αναρχισμός 65
Επίμετρο II: Errico Malatesta, Πένθος ή γιορτή; 73
- Πέρα από τη Δεξιά και την Αριστερά : Αναρχία
Ο αναρχισμός σε ποια πλευρά βρίσκεται ; Στη δεξιά ή την αριστερά ; Η ερώτηση είναι λιγότερο ρητορική απ’ όσο φαίνεται με την πρώτη ματιά κι έτσι έρχεται ο Νico Berti να επιβεβαιώσει μια διάσημη ρήση της ελευθεριακής κουλτούρας : “Ο αναρχισμός ναι μεν βρίσκεται μέσα στην ιστορία, αλλά και της εναντιώνεται”. Αυτή η άποψη έχει δύο πλευρές θεώρησης : η μία, η ιστορική, βλέπει τον αναρχισμό ως μέρος της πορείας των δυνάμεων της αριστεράς, ενώ η άλλη, η αυστηρώς θεωρητική, οφείλει να αναγνωρίσει ότι ο αναρχισμός βρίσκεται πέραν της αριστεράς και της δεξιάς.
Το κείμενο του Νico Berti (καθηγητή της ιστορίας των πολιτικών κομμάτων στο πανεπιστήμιο της Πάντοβα και ιστορικού στελέχους του αναρχικού χώρου στην Ιταλία) εξετάζει ακριβώς αυτό το σημαντικό ζήτημα, προκειμένου να δώσει μια απάντηση εξαιρετικά χρήσιμη αυτή την περίοδο. Δημοσιεύτηκε στην ιταλική αναρχική επιθεώρηση Volonta. τόμος 3-4. 1996
“Για να σκεφθούμε έναν αναρχισμό πέρα από το παράδειγμα δεξιά-αριστερά χρειάζεται πράγματι να κατανοήσουμε τον αναρχισμό αποδεσμευμένο από την ιστορία του εργατικού και σοσιαλιστικού κινήματος, και, γενικότερα, από την ιστορία της ανατροπής και της επανάστασης. Αλλά το να ξεχωρίσουμε τον αναρχισμό από την ίδια τη θεμελιώδη ιστορία του. συνεπάγεται μια απόσπαση που θα μπορούσε να τον εκφυλίσει. Μπορούμε επομένως να συγκεφαλαιώσουμε βεβαιώνοντας ότι, από μία οπτική γωνία αυστηρά θεωρητική, ο αναρχισμός βρίσκεται πέραν της δεξιάς και της αριστεράς, ενώ βάσει του ιστορικού του προφίλ βρισκόταν και βρίσκεται, σε μεγάλο βαθμό, μέσα στην ιστορία της αριστεράς. Η γνωστή επιβεβαίωση, όπως φαίνεται, του ισχυρισμού που θέλει τον αναρχισμό ναι μεν να βρίσκεται μέσα στην ιστορία, αλλά και να της εναντιώνεται.”