Κείμενο του Trivo Indic μεταφρασμένο στα Ελληνικά από την σελίδα “Λυσσασμένοι Προλετάριοι” (https://rabidproletarians.espivblogs.net/archives/1058)
Οι ελευθεριακές ιδέες εισήχθησαν στην Μακεδονία μέσω νέων ανθρώπων που φοιτούσαν στην Ελβετία και τη Βουλγαρία στα τέλη του 19ου αιώνα. Ανάμεσα στο 1897 και το 1898, δύο αναρχικές εφημερίδες δημοσιεύτηκαν από τη Γενεύη- η Glas (H Φωνή) και Otmachtenie (Εκδίκηση), της επονομαζόμενης Μυστικής Μακεδονικής Επαναστατικής Επιτροπής, που αγωνιζόταν για την απελευθέρωση της Μακεδονίας από τους Τούρκους και την εδραίωση μιας σοσιαλιστικής Βαλκανικής Ομοσπονδίας. Οι ιδέες του ρωσικού ναροντνικισμού (στμ. ή “λαϊκισμού” όπως μεταφράζεται συχνά, αλλά δεν αποδίδει το νόημα του όρου στην τότε συγκυρία) και αναρχισμού υιοθετήθηκαν από τον πρώτο μακεδόνα σοσιαλιστή, το Βάσιλ Γκλάβινοβ [Vasil Glavinov, 1869-1929]. Στη Σόφια, ο Γκλάβινοβ γνώρισε τον Γκότσε Ντέλτσεβ [Goce Delčev, 1872-1903], μια αχτίδα φωτός στον αγώνα για την απελευθέρωση της Μακεδονίας, τον ιδρυτή της -βασισμένης στην Αδριανούπολη- Μακεδονικής Μυστικής Επαναστατικής Οργάνωσης (που στήθηκε στην Θεσσαλονίκη τον Οκτώβρη του 1893), τον άντρα πίσω από την εξέγερση του Ίλιντεν το 1903. Ο Ντέλτσεβ είχε επίσης συνεισφέρει στην εδραίωση της «Δημοκρατίας του Κρούσεβο», της πρώτης σοσιαλιστικής δημοκρατίας των Βαλκανίων (που επιβίωσε περίπου 3 μήνες).
Ο Ντέλτσεβ είχε στενές επαφές και προσωπικούς φίλους με τις ηγετικές μορφές του βουλγαρικού αναρχικού κινήματος Μιχαήλ Γκερντζίκοβ [Mihail Guerdzhikov, βουλγ. Михаил Герджиков] και Βαρμπάν Καλιφάρσκι [Varban Kilifarski, βουλγ. Върбан Килифарски]. Πολλοί άλλοι αναρχικοί αγωνιστές για μια ανεξάρτητη Μακεδονία συγκεντρώθηκαν γύρω απ’ τον Ντέλτσεβ, ανάμεσά τους ο Πέταρ Μάντζουκοβ [Petar Mandžukov, 1879-1966] που δημοσίευσε το Αλφάβητάρι της Αναρχικής Θεωρίας, στα Σκόπια το 1898, ο Ντάμε Γκρούεβ [Dame Gruev 1871-1906], ο Γιάνε Σάνντανσκι [Jane Sandanski, 1872-1915], ο Νίκολα Κάρεβ [Nikola Karev, 1877-1905], ο Ντίμο Χατζιδίμοβ [Dimo Hadzidimov, 1875-1915] και άλλοι. Oι μακεδόνες αναρχικοί είχαν παράλληλα μια μυστική τρομοκρατική ομάδα (brodara), την Guemidzija, στην Θεσσαλονίκη (ανάμεσα στα μέλη της, οι Γιόρνταν Ποπ-Γιόρντανοβ, Μάρκο Μπόσνακοβ, Ντίμιτερ Μάτσεβ, Κόνσταντιν Κίρκοβ, Πάβελ Σάτεβ, Μίλαν Άρσοβ, Βλάντιμιρ Πίνγκοβ [Jordan Pop-Jardanov, Marko Bosnakov, Dimiter Mecev, Konstantin Kirkov, Pavel Satev, Milan Arsov, Vladimir Pingov]). Οργανώνοντας ένα κύμα βομβιστικών επιθέσεων [τον Απρίλη του 1903] σε δημόσια κτίρια προσπάθησαν να στρέψουν τα μάτια του κόσμου στον μακεδονικό αγώνα για την ελευθερία (5). Κάποιοι απ’ αυτούς σκοτώθηκαν, άλλοι συνελήφθησαν, καταδικάστηκαν σε θάνατο ή εξορίστηκαν στην Τουρκία.
Μια διεθνής βαλκανική επαναστατική αναρχική οργάνωση που ονομάστηκε Κόκκινη Αδελφότητα δραστηριοποιήθηκε απ’ το 1910 ως το 1912 στην Θεσσαλονίκη, τη Στρούμιτσα, το Κουμάνοβο και το Κράτοβο, και πολέμησε τους Τούρκους σε μια προσπάθεια να απελευθερώσει τη Μακεδονία.